Tijdlijn

De oorsprong van het mountainbiken begon in de late jaren ’60 en begin jaren ’70: het tijdperk van de hippies. Toen heerste er een cultuur die zich afzette tegen het normale regime. Sommige mensen deden dit met rock en roll, festivals, drugs en alcohol. Anderen deden dit door te fietsen in de natuur (soms gecombineerd met het eerder genoemde..). Oorspronkelijk werden hiervoor fietsen gebruikt uit de jaren ’30: deze hadden dikke banden. Deze banden werden ook wel ballonbanden genoemd vanwege hun dikte.

1968

In Marin County nemen steeds meer mannen hun fietsen mee op Mount Tamalpais. Ze merken dat hun fiets niet geschikt is voor de ruwe paden, maar hebben plezier in het naar beneden racen en het uitzoeken hoe de fiets heel blijft. Daarvoor gebruiken ze klunkerz, vooroorlogse fietsen met dikke banden die makkelijk omgebouwd kunnen worden.

1972

De Velo Club Tamalpais wordt opgezet met o.a. leden Charlie Kelly, Gary Fisher, Joe Breeze en Tom Ritchey. De Velo Club reed met hun fietsen op de weg. Hoewel ze voor hun hobby op gewone racefietsen reden, kwamen ze voor vergaderingen van hun Club allemaal op hun klunkerz aangefietst. In de Velo Club werd steeds meer onderzoek gedaan naar het ombouwen van hun fietsen om ze geschikt te maken voor het berijden van berglandschap.

1976

In de late jaren ‘70 werden de fietsen steeds verder aangepast. Gary Fisher gebruikte onder andere versnellingen en remmen voor motoren: deze gingen nooit kapot! Ondertussen waren er nog steeds single speed bikes, maar het bleef hiermee moeilijk om bergen te beklimmen. Fietsen met versnellingen wonnen dan ook snel terrein. Van singlespeed werd overgeschakeld naar vijf versnellingen en later naar tien versnellingen.

1976

In oktober werd er een mountainbike festival georganiseerd: Repack. Dit was een downhill wedstrijd op Mount Tamalpais. Velen noemen dit het beginpunt van de sport zoals wij die nu kennen.

1977

In ’77 werd de mountainbike nog verder ontwikkeld. De mannen begonnen te praten over het produceren van echte mountainbikes. Ze begonnen met zware frames, maar zetten daar lichtere onderdelen op. Door het zware frame ging het echter nog steeds moeizaam. Craig Mitchell was een man die bekend stond om het maken van experimentele fietsen. Hij gebruikte een wetenschappelijke benadering om fietsen te bouwen, iets wat niet standaard gedaan werd. Charlie Kelly vroeg hem een kopie te maken van de Excelsior fietsen die zij in het begin gebruikten, alleen dan een veel lichtere versie. Dit was de allereerste custom-made mountainbike. Hij werkte nog steeds niet naar behoren, maar het was wel een uitvinding op zichzelf.

1977

Later ging Joe Breeze zelf frames bouwen voor mountainbikes; hij bouwde zelf hiervoor al raceframes. Hij spendeerde veel tijd aan het uittekenen van het frame zodat de verhoudingen precies goed waren. Hij was degene die de allereerste mountainbike, bedoeld voor mountainbiken ontwierp. Er werden in die eerste oplage 10 mountainbikes gemaakt, die samen 750 dollar kostten. Ze waren alle 10 verkocht nog voordat ze af waren. Joe nam deze fiets mee naar een wedstrijd en won hem. De mensen begonnen zijn mountainbike ‘Breezers’ te noemen, naar zijn achternaam.

1977 → 1979

Het eerste artikel over mountainbiken verscheen in de Co Evolution Quarterly. De fietsers uit Marin County kwam ter ore dat er in Colorado ook mensen mountainbikes bouwden en hier jaarlijks een evenement voor organiseerden. Ze besloten richting Colorado te gaan. Daar aangekomen bleek dat deze mensen er minder serieus in stonden. De tocht ging door, na een goed feestje. Ze beklommen de Crested Butte. Schrijver Richard Nilsen schreef hierover in de Co Evolution Quarterly. In zijn artikel beschreef hij hoe anders de sport was vergeleken met gewoon fietsen en wat voor risico’s eraan verbonden waren. Ook beschreef hij hoe de mountainbikes werden gemaakt en wat voor impact dit had. Na de tocht op de Crested Butte verschenen de mannen van Marin County op de cover van Bicycle Sport. Toen kregen zij langzaam steeds meer landelijke aandacht en kwamen daardoor zelfs op tv in 1979.

1979

Ondertussen wilden Charlie Kelly, Gary Fisher en Tom Ritchey hun eigen fietsen maken; zij hadden een andere kijk op wat geschikt was als materiaal en hoe de verhoudingen zouden moeten lopen. Tom maakte een frame voor Gary, die vervolgens de mountainbike afmaakte met de overige onderdelen. Dit deed hij samen met Charlie Kelly onder de bedrijfsnaam MountainBikes. De naam Ritchey was verbonden aan het bedrijf MountainBikes omdat Tom Ritchey de frames leverde. Gary Fisher maakte de fout om van beide namen één logo te maken. Mensen zagen het niet meer als twee aparte bedrijven. Gary Fisher en Charlie Kelly hadden geen rechten op de naam Ritchey. Gary Fisher kocht in 1982 Charlie Kelly uit en ging alleen verder met Tom Ritchey. Ritchey splitste later op zijn beurt van Fisher, omdat hij zich wilde blijven richten op handgemaakte fietsen, waar Fisher zich meer richtte op massaproductie van mountainbikes.

1981

Ook een grote speler in die tijd was Mike Sinyard. Hij zette in 1974 Specialized op, een bedrijf dat moeilijk beschikbare fietsonderdelen importeerde vanuit Europa. Gary Fisher kocht destijds al fietsonderdelen van hem. Sinyard vroeg Fisher of hij zijn fietsen mocht uitproberen. Uiteindelijk ging hij een stap verder en liet de frames in 1981 verschepen naar China, waar hij ze in grote oplage liet maken en ze de naam Stumpjumpers gaf. Mike Sinyard geeft toe dat hij zich heeft laten inspireren door Tom Ritchey en Gary Fisher.

1983

In 1983 verkocht iedere fietswinkel in de USA mountainbikes. Inmiddels was het zo ver dat Fisher samenwerkte met Shimano, die hem raadpleegde voor ideeën over het produceren van materialen.

1986

Shimano in Japan was marktleider op het gebied van onderdelen voor racefietsen. Specialized in Amerika volgde met het maken van hele mountainbikes. Daarna volgde Europa. Specialized verscheen in New York Magazine en Newsweek. Daarna startte de mountainbike gekte pas écht. Er werden tientallen miljoenen mountainbikes verkocht. In 1986 gingen er meer mountainbikes dan normale fietsen over de toonbank.

1996

In 1996 werd het mountainbiken een officieel Olympische sport. Bart Brentjens uit Nederland werd de eerste Olympisch Kampioen.